Film is een krachtig medium dat verhalen vertelt die generaties kunnen overbruggen, culturen kunnen verbinden en emoties kunnen opwekken. Een groot deel van de universele aantrekkingskracht van films ligt in de archetypes die ze presenteren. Archetypes zijn herkenbare karakters of thema’s die voorkomen in verhalen uit verschillende culturen en tijdperken. Laten we eens kijken naar enkele van de meest voorkomende archetypes in films en voorbeelden van deze rollen in populaire films:
10 archetypes in films
Archetype: de held
De held is vaak de protagonist in verhalen die een innerlijke en uiterlijke reis ondergaat, obstakels overwint, groeit als individu, en uiteindelijk verandering of herstel brengt.
Frodo Baggins in “The Lord of the Rings” begint als een bescheiden hobbit maar onderneemt een epische reis om Midden-aarde te redden.
Neo in “The Matrix” ontdekt dat hij de uitverkorene is en strijdt tegen het systeem dat de mensheid onderdrukt.
In Star Wars volgen we Luke Skywalker’s reis van een boer op Tatooine naar een Jedi-meester.
Archetype: Mentor
Mentoren zijn wijze figuren die begeleiding, kennis, en ondersteuning bieden aan de held en verschijnen vaak op cruciale momenten in het verhaal.
Mr. Miyagi in “The Karate Kid” leert Daniel LaRusso niet alleen karate, maar ook levenslessen.
Morpheus in “The Matrix” gidst Neo op zijn reis om de uitverkorene te worden.
Obi-Wan Kenobi uit Star Wars, die Luke traint in de wegen van de Force.
Archetype: de vriend (Allies)
Vrienden, of bondgenoten, staan aan de zijde van de held, bieden ondersteuning, humor, en inzicht, en hebben soms complementaire vaardigheden of perspectieven.
Samwise Gamgee in “The Lord of the Rings” staat onwankelbaar aan Frodo’s zijde op zijn missie om de ring te vernietigen.
Dominic Toretto‘s crew in “Fast & Furious” zijn meer dan vrienden; ze zijn familie, die altijd voor elkaar opkomt.
In Star Wars zijn C-3PO en R2-D2 vaak aanwezig om belangrijke hulp en humor te bieden.
Archetype: Heraut
De heraut kondigt vaak een verandering of uitdaging aan die de held moet aangaan en kan verschijnen als gebeurtenissen, personages of objecten.
De ontdekking van de ring in The Lord of the Rings zet Frodo’s avontuur in beweging.
De uitnodiging voor het bal in Cinderella kondigt het begin aan van haar transformatieve reis.
De uitnodiging voor Hogwarts in “Harry Potter and the Sorcerer’s Stone” kondigt Harry’s magische reis aan.
Archetype: Trickster
Tricksters zijn onvoorspelbaar, brengen chaos, humor en verandering, en dagen de status quo uit.
Jack Sparrow in Pirates of the Caribbean brengt humor en chaos, vaak door onvoorspelbare acties.
Loki in Thor en The Avengers is de god van het bedrog, die vaak intriges en complicaties veroorzaakt.
Puck in “A Midsummer Night’s Dream”: Hoewel er verschillende filmadaptaties van Shakespeare’s toneelstuk zijn, blijft Puck’s rol als de ondeugende fee die verliefde paren in verwarring brengt en chaos veroorzaakt in het bos consistent.
Archetype: de Schurk (Shadow)
Schurken vertegenwoordigen de duisternis of schaduwzijde, zijn vaak in tegenstelling tot de held, en hun acties en motieven onthullen diepere waarheden.
The Joker in The Dark Knight is een agent van chaos, die Gotham City terroriseert.
Sauron in The Lord of the Rings is een duistere heerser die streeft naar de totale overheersing van Midden-aarde.
Hannibal Lecter in The Silence of the Lambs: Dr. Lecter is een briljant maar gestoord kannibalistisch genie. Zijn gecultiveerde manieren staan in scherp contrast met zijn gruwelijke misdaden, wat hem een fascinerend en angstaanjagend personage maakt.
Archetype: de Bemiddelaar (Shapeshifter)
Archetype: de Bemiddelaar (Shapeshifter)
Shapeshifters zijn ongrijpbaar en veranderlijk, wat de held (en de kijker) in verwarring brengt over hun ware intenties.
Catwoman in Batman Returns is zowel een bondgenoot als een vijand voor Batman, afhankelijk van haar stemming en situatie.
Mystique in X-Men kan van vorm veranderen en haar loyaliteit verschuift door de films heen.
Gollum in The Lord of the Rings: Gollum, ooit een hobbit-achtig wezen genaamd Sméagol, is getekend door zijn obsessie met de Ene Ring. Zijn dubbele persoonlijkheid – tussen Sméagol en Gollum – maakt hem zowel een hulp als een hinderlaag voor Frodo op zijn missie.
Archetype: de Poortwachter (Threshold Guardian)
Poortwachters bewaken de drempels die de held moet passeren en vertegenwoordigen de uitdagingen die hij moet overwinnen.
De Nazgûl in “The Lord of the Rings” achtervolgen Frodo en zijn vrienden en moeten worden overwonnen om de missie voort te zetten.
De Velociraptors in “Jurassic Park” zijn een constante dreiging voor de overlevenden.
De hongerige wolven in “Beauty and the Beast”: Als Belle haar vader probeert te redden, wordt ze geconfronteerd met een roedel wolven. Dit zijn drempelbewakers die ze moet overwinnen, niet alleen fysiek, maar ook door haar angst onder ogen te zien.
Archetype: de Onbevlekte Maagd (Innocent)
Archetype: de Onbevlekte Maagd (Innocent)
De onschuldige ziet de wereld door een rooskleurige bril, vertegenwoordigt hoop en zuiverheid, en hun geloof in goedheid blijft onwankelbaar.
Elle Woods in Legally Blonde, hoewel vaak onderschat vanwege haar uiterlijk, bewijst dat ze meer is dan een stereotiepe “blonde”.
Forrest Gump in Forrest Gump is een beeld van goedheid en onschuld in een vaak complexe en harde wereld.
Princess Leia in Star Wars: A New Hope: Hoewel ze vastberaden en sterk is, bezit Leia ook een onschuld, vooral in haar geloof in de goedheid van anderen, zoals te zien is in haar interacties met Han Solo en haar hoop op redding.
Archetype: de Verleidster (Temptress)
De Verleidster vertegenwoordigt verleiding en afleiding die de held van zijn pad kan afleiden. Hoewel ze vaak wordt gepresenteerd als een femme fatale, is haar rol niet noodzakelijkerwijs kwaadaardig; ze kan de held tonen wat er kan gebeuren als hij zijn idealen opgeeft. Dit archetype staat symbool voor innerlijke conflicten en de verlokkingen die de held tegenkomt.
Vesper Lynd in Casino Royale: Als Bondgirl speelt Vesper een complexe rol van liefde en verraad die James Bond zowel verleidt als test.
Sirenen in O Brother, Where Art Thou?: Deze betoverende vrouwen gebruiken hun zang om de hoofdpersonages te verleiden, wat leidt tot problemen op hun reis.
The White Witch in The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch, and the Wardrobe: Ze verleidt Edmund met Turkse lekkernijen en beloften van macht, waardoor hij zijn familie verraadt.
Nog niet gevonden wat je zocht?
Kijk dan eens naar een van de volgende top 10’s:
Misschien zit daar wel tussen wat je zoekt!
